Jadalne szczepionki! Koniec z zastrzykami?

ziemniak

Nowe możliwości wytwarzania biofarmaceutyków stanowią transgeniczne organizmy wyższe (organizmy GM). Egzogenna ekspresja informacji genetycznej pozwala wydajnie, bezpiecznie i w sposób kontrolowany syntetyzować określone produkty białkowe dla lecznictwa. Biomasa roślin z nowym produktem białkowym może stanowić lek bądź szczepionkę przeciwko czynnikom wywołującym choroby zakaźne. Rośliny jako źródło jadalnych szczepionek są atrakcyjne ze względu na spodziewane niskie koszty produkcji, stanowią dobrą alternatywę dla klasycznej technologii syntezy polipeptydów oraz białek antygenowych w bioreaktorach. Antygen szczepionkowy danego drobnoustroju jest uzyskiwany w roślinie transgenicznej i podawany jako szczepionka.

Jadalne szczepionki pochodzenia roślinnego:

1. transgeniczne bulwy ziemniaka wytwarzające enterotoksynę E. coli, bulwy ziemniaka przeciw WZW B
2. transgeniczne liście sałaty (WZW B opracowana przez naukowców z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu)
3. transgeniczne pomidory wywołują odporność przeciwko wściekliźnie, WZW B
4. transgeniczny tytoń szczepionki: przeciwbakteryjna: podjednostka Vibrio cholerae (podjednostkaB toksyny); przeciwwirusowa: antygeny cytomegalowirusa, wirusa wścieklizny, WZW B
5. transgeniczne ziarna kukurydzy (enterotoksyczny szczep E. coli, wirus TGE – korona wirus zakaźnego zapalenia jelit świń)
6. transgeniczne liście lucerny (BVD- wirus choroby błon śluzowych bydła)  

Przewiduje się, że w niedalekiej przyszłości rekombinowane szczepionki roślinne bądź produkowane w roślinach mogą stanowić główną profilaktykę leczenia chorób zakaźnych, przede wszystkim w krajach strefy tropikalnej. Więcej informacji w podanych źródłach.

Źródło:

1. Biotechnologia farmaceutyczna. Red. O. Kayser, R.H. Muller, Warszawa, Wyd. Lek. PZWL, 2003.
2. Kapusta J.: Nowe podejście w dziedzinie otrzymywania i stosowania szczepionek. Biotechnologia, 1999
3. Podstawy biotechnologii przemysłowej, Adamczak M., Bednarski W., i in., Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2007.